Çevre Mühendisi Kimdir?
Çevre mühendisi, çevre sorunlarının çözümüne odaklanan ve çevre koruma, doğal kaynak yönetimi ve sürdürülebilir kalkınma konularında uzmanlaşmış mühendislik dalına mensup kişilerdir. Çevre mühendisliği; hava, su, toprak ve diğer doğal kaynakların en iyi biçimde kullanılması, doğal kaynakların korunması, bunların kirlenmesine neden olan etkenlerin ortadan kaldırılması, kirlenmenin yol açtığı estetik ve ekonomik kayıpların önlenerek insan ve canlı sağlığına uygun çevre şartlarının sağlanması, çevre ve halk sağlığına uygun çevre koşullarının oluşturulması için çalışan disiplinler arası bir mühendislik dalıdır. Diğer mühendislik dallarından farklı olarak, doğal kaynakları tüketmeyi değil bu kaynakların verimli biçimde kullanılmasını ve kullanılan bu kaynakların doğaya zarar vermeyecek formlarda doğal ortama geri verilmesini amaçlamaktadır.Çevre ve çevre kirliliği nedir?
Çevre, bir organizma veya toplum için yaşamın sürdürülebilirliğini sağlayan, insanlar, bitkiler, hayvanlar ve doğal kaynaklar gibi unsurların bulunduğu fiziksel, kimyasal ve biyolojik ortamdır. Çevre, yaşamın devam etmesi için gerekli kaynakları sağlar ve ekosistemlerin oluşumunu destekler.Çevre kirliliği ise, insan faaliyetlerinin neden olduğu istenmeyen maddelerin çevreye yayılması sonucu çevrenin doğal denge ve işleyişini bozan durumdur. Çevre kirliliği, su, hava ve toprak gibi çevrenin farklı bileşenlerini etkileyebilir. Örneğin, endüstriyel atıkların su kaynaklarına deşarj edilmesi su kirliliğine, araç emisyonlarının havaya salınması hava kirliliğine, kimyasal gübrelerin tarım alanlarına yayılması ise toprak kirliliğine neden olabilir.
Çevreci ve Çevre Mühendisi arasındaki fark nedir?
Çevreci, genel olarak çevrenin korunması ve doğal kaynakların sürdürülebilir kullanımı konularında duyarlı olan bir kişidir. Çevre sorunlarına dikkat çeker, bilinçlendirme yapar, çevre dostu davranışları teşvik eder ve çevre politikalarının iyileştirilmesi için çalışır. Çevreciler, farkındalık yaratma, eylem yapma, protesto gibi yöntemlerle toplumun çevre konularına olan ilgisini artırmaya çalışırlar. Çevresel sorunların çözülmesini isteyen ve bu yolda gönüllü çaba harcayan herhangi bir meslek grubuna dahil olan ya da olmayan herkes çevreci olarak tanımlanabilir. Çevreciler genel olarak çevreye hiçbir zarar gelmemesini savunurlar.
Çevre mühendisi ise, çevre sorunlarının çözümüne teknik bir perspektiften yaklaşan bir mühendislik uzmanıdır. Çevre mühendisleri, çevresel sorunları analiz eder, projeler geliştirir ve uygular. Su ve hava kirliliği kontrolü, atık yönetimi, doğal kaynakların sürdürülebilir kullanımı gibi konularla ilgilenirler. Çevre mühendisleri, mühendislik bilimleri ve yöntemlerini kullanarak çevresel sorunlara teknik çözümler üretirler. Çevre Mühendisleri gelişim için sanayiye ihtiyaç olduğunu ama uygun teknolojiler kullanılarak oluşabilecek kirliliğin asgari seviyede tutulabileceği görüşündedir ve çevre, ekonomi ve sanayi arasında denge kurma amacındadır.Çevre Mühendisliği ne değildir?
Çevre mühendisliği mesleği genellikle ziraat mühendisleri, peyzaj mimarlığı ve orman mühendisliği gibi meslek dallarıyla karıştırılmaktadır. Çevre Mühendisliği ilgi alanları içerisinde diğer meslek dalları yanı sıra bu üç meslekte bulunmakta fakat çalışma konuları tamamen farklı olmaktadır. Çevre mühendisliği konumu itibariyle tüm mühendislik dallarının çevre konusunda koordinasyonunu gerektirmektedir.- Park, bahçe düzenlemek
- Ağaç dikmek
- Çiçek sulamak
- Hayvanları korumak
Çevre Mühendisliğinin Tarihçesi
Çevre Mühendisliği, Türkiye'de resmi olarak tanınan bir mühendislik disiplini olarak 1970'li yıllarda ortaya çıkmıştır. İşte Türkiye'de çevre mühendisliğinin kısa tarihçesi:- 1970 öncesi: Doğal kaynakları koruyucu ve çevreye zarar verici eylemleri kısıtlayan yasalar binlerce yıldır çeşitli toplumlar tarafından geliştirilmiştir. 19. yüzyılda Londra ve Paris'teki kanalizasyon inşaası kararnameleri ve 20. yüzyıl başlarında ABD milli park sisteminin oluşturulması önemli örneklerdir.
- 1970'ler: Çevre Mühendisliği, Türkiye'de ilk kez 1970'lerde çevre sorunlarının artmasıyla birlikte önem kazanmıştır. Bu dönemde, su kirliliği, hava kirliliği, katı atık yönetimi ve endüstriyel kirlenme gibi çevresel sorunlar gözle görülür hale gelmiştir.
- 1980'ler: Uluslararası kamuoyunda oluşan çevre koruma bilincinin Türkiye'ye yansımalarını 1980 sonrasında gözlemleyebilmekteyiz. Bu süreçte çevre ile ilgili yasal düzenlemeler yapılmış, bir takım resmi kurumlar ve sivil toplum kuruluşları kurulmuştur. Bu kurum ve kuruluşlar Türkiye'de çevre konusunda faaliyetlerde bulunmaya başlamış ve dünden bugüne birçok başarılı işlere imza atmışlardır. Türkiye Cumhuriyeti Anayasaları arasında ilk olarak 1982 Anayasası çevre ile ilgilenmiş ve 1983 yılında Türkiye'nin ilk çevre kanunu kabul edilmiştir. Çevre Kanunu, kirleten öder prensibini benimsemiş ve çevre ile ilgili bir takım tanımlamalar yapmıştır. 1980'lerde çevre mühendisliği, Türkiye'de daha da tanınmış ve gelişmiştir. Bu dönemde üniversitelerde çevre mühendisliği bölümleri açılmaya başlanmıştır. Çevre Mühendisliği Bölümü (ÇMB) ilk olarak 1973 yılında Ortadoğu Teknik Üniversitesi’nde (ODTÜ) sonra 1975 yılında Ege Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Fakültesi bünyesinde kurulmuş ve aynı yıl içinde Ege Üniversitesi’ne bağlı İnşaat Fakültesi içinde bir bölüm olarak yer almıştır. Kurucusu alanında yurtiçi ve yurtdışı birçok başarılara imza atan değerli hocamız Prof. Dr. Ahmet Samsunlu'dur.
- 1990'lar: 1990'lı yıllarda çevre mühendisliği, Türkiye'de daha da yaygınlaşmıştır. Diğer üniversitelerde de çevre mühendisliği bölümleri açılmış ve lisans düzeyinde eğitim verilmeye başlanmıştır. Ayrıca, çevre mühendislerinin mezun olduktan sonra çalışabilecekleri çeşitli sektörlerde talep artmıştır.
- 2000'ler: 2000'li yıllarda çevre mühendisliği, Türkiye'de daha da yaygınlaşmış ve çevre konuları ulusal ve uluslararası düzeyde daha fazla önem kazanmıştır. Çevre mevzuatı ve düzenlemeleri geliştirilmiş, çevresel etki değerlendirmeleri ve çevre yönetim sistemleri gibi uygulamalar yaygınlaşmıştır.
- Günümüz: Türkiye'de çevre mühendisliği, çevresel sorunların çözümü ve sürdürülebilirlik alanında önemli bir rol oynamaktadır. Üniversitelerdeki çevre mühendisliği programları, öğrencilere çevre sorunlarının analiz edilmesi, projelerin tasarlanması ve uygulanması konusunda eğitim vermektedir. Ayrıca, çevre mühendisleri, kamu kurumlarında, özel sektörde ve danışmanlık firmalarında çevresel projelerde çalışmaktadır.
Çevre Mühendisliği bölümünde eğitim süresi 4 yıldır. Ancak, bazı okullarda 1 yıl yabancı dil hazırlık programı uygulanmaktadır. Çevre Mühendisliği bölümünde okutulan belli başlı dersler şunlardır:
| Matematik | Ölçme Bilgisi | Endüstriyel Kirlenme Kontrolü |
| Fizik | Hidrolik | Katı Atıkların Kontrolü |
| Kimya | Ekoloji | Deniz kirliliği kontrolü |
| Lineer Cebir | Zemin Mekaniği | Su kirliliği ve kontrolü |
| Teknik Resim | Gürültü kontrolü | Hava kirliliği ve kontrolü |
| Analitik Geometri | Fiziksel, kimyasal ve biyolojik temel işlemler | Su getirme ve kanalizasyon uygulamaları |
| İstatistik | Geri dönüşüm ve yeniden kullanım | Çevre kaynaklarının planlanması |
| Çevre Jeolojisi | Çevresel Etki değerlendirmesi | Çevresel Modelleme |
| Çevre Jeotekniği | Gürültü kirliliği ve kontrolü | Çevre Biyoteknolojisi |
| Çevre Kimyası | Arıtma Tesislerinin İşletimi | Şehircilik ve Yerleşme |
| Çevre Mikrobiyolojisi | Arıtma tesisi hidroliği ve tasarımı | Tehlikeli maddelerin kontrolü |
| Çevre Ekonomisi | Arıtma çamurlarının kontrolü ve bertarafı | |
| Çevre Hukuku | Yenilenebilir enerji kaynakları |
Çevre Mühendisleri Nerelerde Çalışabilir?
Çevre mühendisleri genel olarak aşağıda belirtilen alanlarda çalışabilmektedirler.| Altyapı Sistemlerinin Tasarımı | Doğal Kaynakların Yönetimi | Katı Atık Depolama Sahalarının Tasarımı |
| Altyapı Sistemlerinin Yapımı | Doğaya Yeniden Kazandırma Planları | Katı Atık Depolama Sahalarının Yapımı |
| Arıtma Çamurları ve Bertarafı | Enerji Yöneticiliği | Katı Atıkların Kontrolü ve Yönetimi |
| Atıksu Arıtma Tesisi İşletilmesi | Geri Dönüşüm ve Yeniden Kullanım | Katı Atıkların Toplanması ve Taşınması |
| Atıksu Arıtma Tesisi Tasarımı | Gürültü Kirliliği ve Kontrolü | LPG İstasyonları Sorumlu Müdürlük |
| Atıksu Arıtma Tesisi Yapımı | Yenilenebilir Enerji Kaynakları | Proje Tanıtım Dosyalarının Hazırlanması |
| Atıksu Laboratuvar Hizmetleri | Yeraltı Suyu Kirliliği ve Modellemesi | Satış ve Pazarlama |
| Biyoenerji Sistemleri | Gürültü ve Titreşim Ölçümleri | Tehlikeli Madde Güvenlik Danışmanlığı (TMGD) |
| Coğrafi Bilgi Sistemleri (GIS) | Hava Gazı Arıtma Sistemleri İşletimi | Tehlikeli ve Özel Atıkların Kontrolü ve Bertarafı |
| Çevre Danışmanlığı | Hava Gazı Arıtma Sistemleri Tasarımı | Temizsu Arıtma Tesisi İşletilmesi |
| Çevre İzinleri ve Lisanslar | Hava Gazı Arıtma Sistemleri Yapımı | Temizsu Arıtma Tesisi Tasarımı |
| Çevre ve Atık Yönetimi | Hava Kirliliği Laboratuvar Hizmetleri | Temizsu Arıtma Tesisi Yapımı |
| Çevre Yönetim Sistemleri | İş Sağlığı ve Güvenliği | Temizsu Laboratuvar Hizmetleri |
| Çevresel Etki Değerlendirmesi | Kalite Yönetim Sistemleri | Toprak Kirliliği ve Kontrolü |
| Deniz Deşarjı Yapılarının Projelendirilmesi | Katı Atık Depolama Sahaları Rehabilitasyonu | |
| Deniz Kirliliği ve Kontrolü | Katı Atık Depolama Sahalarının İşletilmesi |
Çevre Mühendisliği Eğitimi Veren Üniversiteler
| ÜNİVERSİTE | ŞEHİR | ÜNİVERSİTE | ŞEHİR |
|---|---|---|---|
| Antalya | İstanbul | ||
| Erzurum | İzmir | ||
| Balıkesir | Kocaeli | ||
| Bursa | Konya | ||
| Bursa | İstanbul | ||
| Çanakkale | Mersin | ||
| Adana | Samsun | ||
| İzmir | Ankara | ||
| Kayseri | Denizli | ||
| Eskişehir | Sakarya | ||
| Elazığ | Tekirdağ | ||
| Kocaeli | İstanbul | ||
| Ankara | Kıbrıs | ||
| İstanbul | Kıbrıs |
Son düzenleme:
