fosseptik çukurunu sızdırmaz nitelikli, mevcuk kişi sayısına göre tahminsel hacimde, üzeri rahatlıkla açılabilecek/kapaklı/bacalı şekilde, dar boğazlı bir hava alma bacası bulunan, bir fosseptik yaptırmak en mantıklısı il müdürlüğü gözünde. maliyet mümkün olduğunca az olacak sızdırmaz olacak ve kokuya meyil vermeyecek bir yapı kafi. tip projeler il sağlık müdürlüğünde ve il özel idaresinde bulunmakta ancak biraz resmi dille konuşmak gerekirse, fosseptikten kaynaklı bir problem çıktığında, sağlık il müdürlüğü sağlık konusunda değerlendirme raporu hazırlar gerekeni uygular/uygulatır (bir kaç yöntemi vardır), il müdürlükleri ise sadece bu fosseptiğin çevre kirliliğine bakar, uyarı/idari yaptırım uygular. yapısına hesabına bakılmaz, sorun olduğunda sızdırmasızlığına, hacmine bi bakılıp değerlendirme yapılır. nüfusa göre ne kadar büyük hacim okadar az olumsuzluk durumu mantığı var dürüstce söyleyeyim. en basitinden; bulunduğumuz ilde bir hes projesi kapsamında şantiye yaşam alanından kaynaklı sular için 4 adet metal varil, uygun bir zemine gömülerek üzeri sağlam bir şekilde kapatılarak fosseptik hazırlandı. ve şantiye alanına her hafta evsel katı atıklar için belediye aracıyla beraber vidanjörde protokol gereği gelmekte. maliyeti pek takmayan tesis bunu yaptı ve bizde baktık gayette başarılıydı. hacimsel olarak 4 varilinkinden daha fazla, en az iki güzlü bir betonarme fosseptik yapıldığında vidanjör belki ayda bir gelecek. bu da toplamda o şantiye alanı için palet aat sistemine yapılacak yatırımdan ve akabinde gelişecek resmi prosedürden daha hesaplı, karlı, pratik ve baş ağrıtmayan durum oldu. fosseptiklerin içine mümkünse bir avuç büyüklüğünde 4-5ayda bir ciğer atılmasını ben tavsiye ediyorum. çamur miktarını çok azalttığını çok defa gördük.
idare hangi şartlarda yerini değiştirir dersek; ilk önce arazi yapısına göre acil durumlarda (aşırı atıksu yüklemesi-yağışlar vb..) taşma ve/veya sızma ihtimalinde atıksular nereye doğru hareket eder ve orada içme suyu kaynağı-kuyu-yaşam alanı-hane-yaya olarak çok kullanılan yol vb. durumlara bakılır. il müdürlüğü sadece fosseptiğin çevresel kirlilik potansyeline ve alıcı ortama her anlamda kaçak-istemdışı sızma taşta-kasti sızma-deşarj varmı yokmu gözüyle bakar, yeri ile alakalı kanunen değerlendirmezi mevzuatında değildir. ancak biz tabiki de müdahale ediyoruz. mevzuat tarafından il sağlık- il özel idare-belediye yeri konusunda değerlendirme yapabilir. olumsuzlukta uyarılır, önlem aldırılır sorun rahatlıkla çözülür ancak il müdürlüğüne şikayet/ihbar geldiğinde, bu olumsuzluk rahatlıkla giderilebilecekse de çevre kanunu 8. maddesine dayanılarak idari yaptırım uygulanır. (taşma ve/veya sızma durumunda başkasına ait arazi olumsuz etkilenir mi bu da değerlendirilmektedir.)
