Lisans yönetmelikleri yemek tarifi gibidir. Bir yemeği yapabilmek için gerekli malzemeler listesi ne ise aynı şekilde lisans yönetmeliğinde yer alan şartlarda aynı özelliktedir. Atık sektöründe her hangi bir işletme açmak istediğiniz zaman ya da tesis kurmak istediğiniz zaman yönetmelik şartları ile belli piyasa kriterlerinin harmanlanması ile bu hesap ortaya çıkar. Bu hesabı yapabilmek içinde atık sektörünün hangi kolunda yer alacağınıza karar vermeniz gerekmektedir. Her tesis şahsına münhasır olması sebebiyle burada o tesis kaça kurulur, bu tesis kaç para diye sorduğunuzda aldığınız cevaplar mühendislik cevabı değil, esnaf cevabı olmakla beraber mesleğinizi konu dışı insanlara hediye etmiş oluyorsunuz. Sonrasında da çevre görevlisi değil çevre mühendisi nidaları atmanıza sebep olmakla beraber, suçu kendimizde aramak yerine, oda ne iş yapıyor diye ayrıca hayıflanılmakta. Konuya geri dönersek;
1-Atık türünün seçimi ( şartların sağlanıp sağlanmamasına bakılmaksızın kaba olarak tesise girenlere ve çıkanlara bakılması )
1.a. Atıkların alınacağı kaynak, miktarı ve bedeli? (Fabrika-Belediye-OSB-Katı Atık Birliği- Toplama Ayırma Tesisi- Yurt Dışı/ Bedelsiz-Bedelli-Ücret Alarak)
1.b. Toplanan atığın işlem görmesi ve/veya görmemesi durumuna göre alıcısının belirlenmesi, atığın tesise geliş ve gidiş nakliyesinin ile maliyetinin belirlenmesi.( Atığın veya sekonder ürünün, bertaraf ücretlerinin piyasa değerlerinin öğrenilmesi)
2-Atık tesis yerine karar verilmesi ( atığın kimden alıp kime verileceği ile birlikte miktar, mesafe, fiyatlar belirlendi ve buna göre bazı tercihlerin yapılması )
2.a. Yukarıdaki parametreleri baz alarak yer belirlemem gerekmekte. Bu yer belirlemesini yaparken baktıklarımız ise;
-imar durumu
-enerji durumu
-alt yapı durumu
-yol durumu
-su durumu (kuyu sondaj izni dahil)
-binanın durumu ve etrafındaki yapılar dikkate alınır. Tesisi kurarken, arsayı ister sıfırdan alın kendiniz yapın, ister binayı kiralayın fark etmez bunun açıklamasını sonunda açıklayacağım.
3-Atık tesisinin kurulması ( Atık seçimini kaba mali hesapla belirlenmiş ve yer seçimi yapılmış, fakat yatırım fiili olarak gerçekleşmedi )
3.a. Atık türüne karar verdiğimize göre şimdi seçilen atık kodu veya kodlarına göre şartların yerine getirilmesine. Hangi atık ile ilgilenirseniz ilgilenin, ne tür işlem yaparsanız yapın belli ortak noktaları vardır. Bu belli bir mantıkla hazırlanır. Yönetmeliklerde atık türlerine göre lisans veya belge alınırken ayrıldığı nokta şartların bazı miktarlardan(metrekare, adet gibi) söz etmesidir. Genel mantığı şudur, toprak ile temas etmemesi, yangın önlemlerinin alınması, etrafa saçılmaması ve kirlilik yaratmaması, çalışanların soyunma odaları ve yemeklerinin atık alanıyla temas etmemesi hijyen şartlarını sağlayarak çalışması, atık taşıma aracı bulunması gibi ortak noktaları bulunur. Yapacağınız işe göre de makine parkuru ihtiyacınız değişir. Tehlikeli atık ile tehlikesiz atık tesisi arasında önemli bir fark vardır o da tehlikeli atık ile ilgili sigorta yaptırmanız ve/veya teminat mektubu vermenizdir.
I- tehlikeli ve/veya tehlikesiz atık toplama ayırma tesisi kuracak iseniz;
yönetmeliğin size söylediği büyüklükte, açık ve kapalı alan, atık ayırma bandı ( tehlikeli atık için hariç), pres, nakil aracı. Burada atığa hiç bir işlem yapılmaz. Atık kaynağından alınır, geri kazanım ve/veya bertaraf tesisine ulaştırılana kadar aynı türdeki atıklar sevk edilebilir miktara gelinceye kadar biriktirilir. Yukarıdaki bilgileri baz alırsak tesis kurulum maliyeti kalemleri;
-A Bina yatırımları; Yerin inşaatının yapılması, tadilatın yapılması veya kiralanmasına göre 2.a daki maddeler baz alınarak yazılması.
-B Makine ekipman yatırımları; Pres(tehlikeli atık hariç) ( yatak ve/veya dikey) ve ayırma bandı(tehlikeli atık için geçerli değil), atık miktarına göre değişiklik gösterecektir. Otomatik, yarı otomatik, manuel ister pres olsun ister ayırma bandı olsun farketmez. Bunların üreticileri ile görüşülüp fiyat alınması.
-C Araç yatırımları; Yönetmeliğin söylediği sayılarda ve şartlarda araçlar ikinci el veya sıfırı olarak alınabilir. Ancak sistem kasalı, hidrolik kasalı, sabit kasalı, sıkıştırmalı olup bunların kamyon, kamyonet, tır şeklinde olması tamamen sizin atık miktarınız, toplama noktalarınız ve şekline göre belirlenip, yazılması.
-D Yasal yatırımlar; Devlete ödenecek harç bedelleri, çevre izin lisans işlemleri ile ilgili harcamalar, abonelik işlemleri ve depozitoların yazılması.
Tüm bunları kalem kalem yazdığınız zaman toplama ayırma tesisinin kurulum maliyeti karşınıza çıkar.
II-tehlikeli veya tehlikesiz atık kırma-eleme-yıkama- ayırma yani geri kazanım tesisi kuracak iseniz;
Bu tarz tesislerde önemli olan kapalı alandır. Atığın dış şartlara maruz kalmamasıdır.(yağmur,rüzgar,güneş gibi) Buda hangi atık kodu ile ilgili işlem yapacak iseniz o yönetmelikte şartlara yeniden bakmak gerekmektedir. İzin lisans yönetmeliğinin eklerinde de ayrıca bu durumlar yazılı bulunmaktadır. Bu tarz tesislerde atığa fiziksel ve/veya kimyasal olarak işlem uygulamaktadır. Kırma, ısıtma, eritme, arındırma, yıkama gibi.
-A Bina yatırımları; Yerin inşaatının yapılması, tadilatın yapılması veya kiralanmasına göre 2.a daki maddeler baz alınarak yazılması.
-B Makine ekipman yatırımları; Uygulayacağınız işleme göre makine seçmeniz gerekmektedir. Kırma makinesi(fiziksel), parçalayıcı makinesi(fiziksel), granül(ısıl), yıkama hattı (arındırma ve/veya kimyasal) gibi yapılacak olan işleme göre makine parkurunun belirlenip fiyatının alınarak yazılması.
-C Araç yatırımları; Bunda her hangi bir araç zorunluluğu bulunmamakla beraber iş tamamen sizin lojistik maliyetlerine ve çalışma şeklinize göre vereceğiniz bir karardır. Buna göre bu kalemin maliyeti yazılır.
-D Yasal yatırımlar; Devlete ödenecek harç bedelleri, çevre izin lisans işlemleri ile ilgili harcamalar, abonelik işlemleri ve depozitoların yazılması.
-E Yasal zorunluluklar; Bu tarz tesisler bir üretim prosesi oluşturduğu için yıkama kaynaklı olarak atıksu arıtma tesisi kurmak zorunda kalabilirsiniz ve bu da ayrıca yazılması gereken bir maliyettir. Ayrıca baca(lar) yapılma olasılığı yüksek olduğu için bunlarda diğer bir maliyettir. Mevcut yatırımınızın şekline göre yazılması gerekir.
Tüm bunları kalem kalem yazdığınız zaman toplama ayırma tesisinin kurulum maliyeti karşınıza çıkar.
Atığın alış bedeli, çalışan maaşları ve sgk, vergi, muhasebe, isg ve malzemeleri, yemek, ofis, ulaşım, reklam, yasal zorunlu danışmanlıklar, nakliye, makine ekipman enerji bedeli, ısınma, elektrik, su, telekominasyon, arıtma, ambalaj, bakım-onarım, sigorta, yedek parça, kira gibi kalemleri tek tek ele alıp yazdığınız zamanda işletme maliyetlerini hesaplamış olursunuz.
Sitede kurulum maliyet hesabı ile alakalı olarak genel başlık açıp sormak yerine, esas sorulması gereken konu ile alakalı olan makine ekipmanın marka, model, bakım onarım, sıfır veya ikinci el fiyatı gibi teknik soruları sormanız daha faydalı olacaktır. Daha öncede dediğim gibi her tesisin kurulum maliyeti farklı olduğu için esas öğrenmeniz gereken bilgiyi ya da yatırımı yaparken dikkat etmeniz gereken kısmı kaçırıp, mühendislikten uzak esnaf ağzıyla soru sormuş oluyorsunuz. Bunun da size herhangi bir faydası dokunmaz.
1-Atık türünün seçimi ( şartların sağlanıp sağlanmamasına bakılmaksızın kaba olarak tesise girenlere ve çıkanlara bakılması )
1.a. Atıkların alınacağı kaynak, miktarı ve bedeli? (Fabrika-Belediye-OSB-Katı Atık Birliği- Toplama Ayırma Tesisi- Yurt Dışı/ Bedelsiz-Bedelli-Ücret Alarak)
1.b. Toplanan atığın işlem görmesi ve/veya görmemesi durumuna göre alıcısının belirlenmesi, atığın tesise geliş ve gidiş nakliyesinin ile maliyetinin belirlenmesi.( Atığın veya sekonder ürünün, bertaraf ücretlerinin piyasa değerlerinin öğrenilmesi)
2-Atık tesis yerine karar verilmesi ( atığın kimden alıp kime verileceği ile birlikte miktar, mesafe, fiyatlar belirlendi ve buna göre bazı tercihlerin yapılması )
2.a. Yukarıdaki parametreleri baz alarak yer belirlemem gerekmekte. Bu yer belirlemesini yaparken baktıklarımız ise;
-imar durumu
-enerji durumu
-alt yapı durumu
-yol durumu
-su durumu (kuyu sondaj izni dahil)
-binanın durumu ve etrafındaki yapılar dikkate alınır. Tesisi kurarken, arsayı ister sıfırdan alın kendiniz yapın, ister binayı kiralayın fark etmez bunun açıklamasını sonunda açıklayacağım.
3-Atık tesisinin kurulması ( Atık seçimini kaba mali hesapla belirlenmiş ve yer seçimi yapılmış, fakat yatırım fiili olarak gerçekleşmedi )
3.a. Atık türüne karar verdiğimize göre şimdi seçilen atık kodu veya kodlarına göre şartların yerine getirilmesine. Hangi atık ile ilgilenirseniz ilgilenin, ne tür işlem yaparsanız yapın belli ortak noktaları vardır. Bu belli bir mantıkla hazırlanır. Yönetmeliklerde atık türlerine göre lisans veya belge alınırken ayrıldığı nokta şartların bazı miktarlardan(metrekare, adet gibi) söz etmesidir. Genel mantığı şudur, toprak ile temas etmemesi, yangın önlemlerinin alınması, etrafa saçılmaması ve kirlilik yaratmaması, çalışanların soyunma odaları ve yemeklerinin atık alanıyla temas etmemesi hijyen şartlarını sağlayarak çalışması, atık taşıma aracı bulunması gibi ortak noktaları bulunur. Yapacağınız işe göre de makine parkuru ihtiyacınız değişir. Tehlikeli atık ile tehlikesiz atık tesisi arasında önemli bir fark vardır o da tehlikeli atık ile ilgili sigorta yaptırmanız ve/veya teminat mektubu vermenizdir.
I- tehlikeli ve/veya tehlikesiz atık toplama ayırma tesisi kuracak iseniz;
yönetmeliğin size söylediği büyüklükte, açık ve kapalı alan, atık ayırma bandı ( tehlikeli atık için hariç), pres, nakil aracı. Burada atığa hiç bir işlem yapılmaz. Atık kaynağından alınır, geri kazanım ve/veya bertaraf tesisine ulaştırılana kadar aynı türdeki atıklar sevk edilebilir miktara gelinceye kadar biriktirilir. Yukarıdaki bilgileri baz alırsak tesis kurulum maliyeti kalemleri;
-A Bina yatırımları; Yerin inşaatının yapılması, tadilatın yapılması veya kiralanmasına göre 2.a daki maddeler baz alınarak yazılması.
-B Makine ekipman yatırımları; Pres(tehlikeli atık hariç) ( yatak ve/veya dikey) ve ayırma bandı(tehlikeli atık için geçerli değil), atık miktarına göre değişiklik gösterecektir. Otomatik, yarı otomatik, manuel ister pres olsun ister ayırma bandı olsun farketmez. Bunların üreticileri ile görüşülüp fiyat alınması.
-C Araç yatırımları; Yönetmeliğin söylediği sayılarda ve şartlarda araçlar ikinci el veya sıfırı olarak alınabilir. Ancak sistem kasalı, hidrolik kasalı, sabit kasalı, sıkıştırmalı olup bunların kamyon, kamyonet, tır şeklinde olması tamamen sizin atık miktarınız, toplama noktalarınız ve şekline göre belirlenip, yazılması.
-D Yasal yatırımlar; Devlete ödenecek harç bedelleri, çevre izin lisans işlemleri ile ilgili harcamalar, abonelik işlemleri ve depozitoların yazılması.
Tüm bunları kalem kalem yazdığınız zaman toplama ayırma tesisinin kurulum maliyeti karşınıza çıkar.
II-tehlikeli veya tehlikesiz atık kırma-eleme-yıkama- ayırma yani geri kazanım tesisi kuracak iseniz;
Bu tarz tesislerde önemli olan kapalı alandır. Atığın dış şartlara maruz kalmamasıdır.(yağmur,rüzgar,güneş gibi) Buda hangi atık kodu ile ilgili işlem yapacak iseniz o yönetmelikte şartlara yeniden bakmak gerekmektedir. İzin lisans yönetmeliğinin eklerinde de ayrıca bu durumlar yazılı bulunmaktadır. Bu tarz tesislerde atığa fiziksel ve/veya kimyasal olarak işlem uygulamaktadır. Kırma, ısıtma, eritme, arındırma, yıkama gibi.
-A Bina yatırımları; Yerin inşaatının yapılması, tadilatın yapılması veya kiralanmasına göre 2.a daki maddeler baz alınarak yazılması.
-B Makine ekipman yatırımları; Uygulayacağınız işleme göre makine seçmeniz gerekmektedir. Kırma makinesi(fiziksel), parçalayıcı makinesi(fiziksel), granül(ısıl), yıkama hattı (arındırma ve/veya kimyasal) gibi yapılacak olan işleme göre makine parkurunun belirlenip fiyatının alınarak yazılması.
-C Araç yatırımları; Bunda her hangi bir araç zorunluluğu bulunmamakla beraber iş tamamen sizin lojistik maliyetlerine ve çalışma şeklinize göre vereceğiniz bir karardır. Buna göre bu kalemin maliyeti yazılır.
-D Yasal yatırımlar; Devlete ödenecek harç bedelleri, çevre izin lisans işlemleri ile ilgili harcamalar, abonelik işlemleri ve depozitoların yazılması.
-E Yasal zorunluluklar; Bu tarz tesisler bir üretim prosesi oluşturduğu için yıkama kaynaklı olarak atıksu arıtma tesisi kurmak zorunda kalabilirsiniz ve bu da ayrıca yazılması gereken bir maliyettir. Ayrıca baca(lar) yapılma olasılığı yüksek olduğu için bunlarda diğer bir maliyettir. Mevcut yatırımınızın şekline göre yazılması gerekir.
Tüm bunları kalem kalem yazdığınız zaman toplama ayırma tesisinin kurulum maliyeti karşınıza çıkar.
Atığın alış bedeli, çalışan maaşları ve sgk, vergi, muhasebe, isg ve malzemeleri, yemek, ofis, ulaşım, reklam, yasal zorunlu danışmanlıklar, nakliye, makine ekipman enerji bedeli, ısınma, elektrik, su, telekominasyon, arıtma, ambalaj, bakım-onarım, sigorta, yedek parça, kira gibi kalemleri tek tek ele alıp yazdığınız zamanda işletme maliyetlerini hesaplamış olursunuz.
Sitede kurulum maliyet hesabı ile alakalı olarak genel başlık açıp sormak yerine, esas sorulması gereken konu ile alakalı olan makine ekipmanın marka, model, bakım onarım, sıfır veya ikinci el fiyatı gibi teknik soruları sormanız daha faydalı olacaktır. Daha öncede dediğim gibi her tesisin kurulum maliyeti farklı olduğu için esas öğrenmeniz gereken bilgiyi ya da yatırımı yaparken dikkat etmeniz gereken kısmı kaçırıp, mühendislikten uzak esnaf ağzıyla soru sormuş oluyorsunuz. Bunun da size herhangi bir faydası dokunmaz.
Moderatörün son düzenlenenleri: