Merhaba,
Dün Çevre Mühendisleri Odası İstanbul Şubesinde yapılan ve tüm çevre mühendislerine açık olan toplantıya katılım maalesef konunun önemi ile ters orantılıydı. Forumdaki, mail gruplarındaki sosyal medyadaki serzenişlerin tamamen kendi kendimizi tatmin etmek için olduğu, çözüm değil ağlama duvarı istediğimizi gözler önüne seren bir tablo ile karşı karşıyaydık. Ancak az sayıda kişi olmasına rağmen nitelikli tespitler ve çözüm önerileri sunulduğunu belirtmeliyim. ÇMNET'ten ben, @yara_bandi , @Murat Erdem ve @Didem Altaş toplantıya katılım sağladık. Genel Merkezden katılım olması da güzeldi. Tüm öneriler not alındı. Ben biraz kendi dile getirdiklerimi paylaşacağım, diğer arkadaşlar da ekleme yapacaktır.
Çevre yönetim hizmeti alma şartları
MADDE 5 –
(8) ÇKAGİLHY’nin EK-1 ve EK-2 listelerinde yer almasına rağmen yetkili makam tarafından çevre izninden muaf olduğuna ilişkin görüş verilen işletmelerin çevre görevlisi bulundurmaları zorunlu değildir.
Bu madde aslında Çevre Görevlisi kavramına bakış açısının sadece Çevre İzni almaktan ibaret olduğunu bize gösteriyor. Sanki Çevre İzninden muaf olunca çevre ile ilgili tüm sorumlulukların bittiği gibi bir izlenim oluşuyor. Bu arada hatırlatayım Çevre İzni emisyon, deşarj, gürültü parametreleri ile ilgili olduğunu unutmayalım. Çevre Lisansı ile ilgili konular açık değil. Ve dahası ÇKAGİLHY’nin EK-1 ve EK-2 listelerinin ne kadar yetersiz olduğu da ortadadır.
Ana madde ile ilgili benim şöyle bir eklemem var. Laboratuvarlar maalesef bu hizmeti alma zorunluluğu bulunmuyor. Klinik işlem yapan ve eğitim amaçlı kullanılan laboratuvarlarda çevre yönetimi tamamıyla başıboş ve bunların sayısını düşünürsek kirlilik yükü oldukça fazla. Laboratuvarları da sisteme katacak bir formül düşünülmelidir.
Çevre görevlisi belgesi
MADDE 7 –
(2) En az 4 (dört) yıllık üniversite mezunu olup, Bakanlık veya mülga Çevre Bakanlığı veya mülga Çevre ve Orman Bakanlığı merkez ve taşra teşkilatlarının;
a) Çevre yönetimi, çevresel etki değerlendirmesi, izin, lisans ve denetim ile ilgili teknik birimlerinde çevre mevzuatı kapsamında en az 4 (dört) yıl çalışmış olanlara,
b) Çevre yönetimi, çevresel etki değerlendirmesi, izin, lisans ve denetim ile ilgili teknik birimlerde şube müdürü, il müdür yardımcısı, il müdürü, daire başkanı ve üstü görevlerde en az üç yıl çalışmış olanlara,
durumlarını belgelendirmeleri halinde sınav ve ücret şartı aranmaksızın çevre görevlisi belgesi verilir.
Çevre Mühendislerinin 4 yıllık eğitimleri yeterli görülmeyip mevzuat sınavına tabi tutuluyor ancak 4 yıllık herhangi bir bölüm mezunu olan bir kişinin çevre ile ilgili bir işin ucundan 3-4 yıl tutmuş olması Çevre Mühendislerinden çok daha bilgili olduklarının ispatı sayılıp direkt bu belgenin sahibi olabiliyor. Bu madde üzerinde durulması gerekmektedir.
Yükümlülükler
MADDE 10 –
(9) İşletmelerde ve çevre yönetim birimlerinde istihdam edilen çevre görevlileri bu Yönetmelikte tanımlanan yükümlülükler dışında işletme bünyesinde başka iş ve işlemlerde çalıştırılamazlar.
Bu madde biz Çevre Mühendislerini işverenlerin kullanmasını önleyecek bir maddeymiş gibi görünmektedir ancak burada temel sorun bu yönetmelikle birlikte bir firmada devamlı görev yapan (ayda en az 20 iş günü) Çevre Mühendisinin işini danışmanlık firmasında çalışan bir kişi 1-2 günde bitirebilir gibi bir algı oluşmaktadır. Bu yönetmeliği okuyan ve çevre işlerine pek gönüllü olmayan bir işveren ne düşünür?
Çevre Mühendisi çalıştırmak yerine danışmanlık alırım diye düşünür ve sonuç olarak
ya Çevre Mühendisi işsiz kalır
ya da Çevre Mühendisine kalite, İSG gibi işler yaptırılmaya devam edilir ancak bunların yasal platformda ortaya çıkması engellenir
Unutmayalım ki Çevre Mühendislerinin sanayide devamlı olarak istihdam edilmesinde yasal zorunluluk yanında bu yan işler de etkili olmuştur. Çevre Mühendislerinin iş yerlerinde sömürülmemesi için daha iyi düşünülmüş, birbiri ile çelişmeyen ve Çevre Mühendisinin haklarını bütünüyle koruyan bir çözüm bulunmalıdır.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Çevre Görevlisi, Çevre Yönetim Birimi ve Çevre Danışmanlık Firmalarının Yeterlik Başvurularına İlişkin Usul ve Esaslar
Başvurularda aranacak bilgi ve belgeler
MADDE 11 –
5) Oda sicil numarası (Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliğine bağlı odalar için),
Hep istediğimiz birlik olmak ile ilgili atılmış güzel bir adımdır. Ancak Kimya, Biyoloji, Fizik gibi bölüm mezunlarının bağlı olduğu meslek odaları yok, bunlar ne yapacak, bunu emsal olarak gösteren bir mühendiste böyle bir maddenin gerekliliği konusunda soru işaretleri olacaktır. Yine Çevre Görevlisi kavramının kapsamı ile ilgili sorun başka bir maddede karşımıza çıkıyor.
c) Çevre danışmanlık firması başvurusunda;
5) Büro tescil belgesi (Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliğine bağlı odalardan alınmış),
ÇMO'nun saygınlığının ve yaptırımının artmasını istiyorsak bu maddenin;
Çevre Mühendisleri Odasından alınan büro tescil belgesi şeklinde değiştirilmesi gerekmektedir.
Böylece ÇMO danışmanlık firmalarında çalışan tüm çevre mühendislerinin haklarını savunabilecek konuma gelecektir.
Belgelerin askıya alınması ve iptali
MADDE 14 –
(7) Belgesi iptal edilen çevre görevlisi, çevre yönetim birimi ve firmalar bir yıl süre ile yeni belge müracaatında bulunamazlar.
Mevcut yönetmeliklerdeki uygulama sorunları, iş verenlerin çevre ile ilgili konulara olan dirençleri ve ceza puanları göz önünde bulundurulduğunda 4 yıllık vize döneminde belgenin iptali veya askıya alınmasının hiç de zor olmadığı görülmektedir. Peki piyasadaki iş hacminin büyük çoğunluğunun Çevre Görevlisi istihdamı olduğunu düşünürsek 1 sene belge başvurusu yapamayacak Çevre Mühendisleri ne iş yapacak? Çok ağır bir cezalandırma değil midir?
Yönetmelik olarak çok detaya inilmiş olduğu ve sistemin oturması adına iyileştirmeler içerdiğini kabul etmeliyiz. Ama mevcut eksiklikleri göz ardı edemeyiz.
Yukarıdaki maddelerde bahsetmedim ancak Çevre Görevlisi tanımının ne kadar yanlış olduğu, bu işi ancak Çevre Mühendislerinin yapmasının gerektiği konusunda toplantıya katılan herkes hemfikirdi. Zaten diğer maddelerdeki bir çok sorun da bu kavramdan kaynaklanmaktadır.
Düzeltme: @Murat Erdem in uyarısı ile @Didem Altaş yazıya eklenmiştir.
Dün Çevre Mühendisleri Odası İstanbul Şubesinde yapılan ve tüm çevre mühendislerine açık olan toplantıya katılım maalesef konunun önemi ile ters orantılıydı. Forumdaki, mail gruplarındaki sosyal medyadaki serzenişlerin tamamen kendi kendimizi tatmin etmek için olduğu, çözüm değil ağlama duvarı istediğimizi gözler önüne seren bir tablo ile karşı karşıyaydık. Ancak az sayıda kişi olmasına rağmen nitelikli tespitler ve çözüm önerileri sunulduğunu belirtmeliyim. ÇMNET'ten ben, @yara_bandi , @Murat Erdem ve @Didem Altaş toplantıya katılım sağladık. Genel Merkezden katılım olması da güzeldi. Tüm öneriler not alındı. Ben biraz kendi dile getirdiklerimi paylaşacağım, diğer arkadaşlar da ekleme yapacaktır.
Çevre yönetim hizmeti alma şartları
MADDE 5 –
(8) ÇKAGİLHY’nin EK-1 ve EK-2 listelerinde yer almasına rağmen yetkili makam tarafından çevre izninden muaf olduğuna ilişkin görüş verilen işletmelerin çevre görevlisi bulundurmaları zorunlu değildir.
Bu madde aslında Çevre Görevlisi kavramına bakış açısının sadece Çevre İzni almaktan ibaret olduğunu bize gösteriyor. Sanki Çevre İzninden muaf olunca çevre ile ilgili tüm sorumlulukların bittiği gibi bir izlenim oluşuyor. Bu arada hatırlatayım Çevre İzni emisyon, deşarj, gürültü parametreleri ile ilgili olduğunu unutmayalım. Çevre Lisansı ile ilgili konular açık değil. Ve dahası ÇKAGİLHY’nin EK-1 ve EK-2 listelerinin ne kadar yetersiz olduğu da ortadadır.
Ana madde ile ilgili benim şöyle bir eklemem var. Laboratuvarlar maalesef bu hizmeti alma zorunluluğu bulunmuyor. Klinik işlem yapan ve eğitim amaçlı kullanılan laboratuvarlarda çevre yönetimi tamamıyla başıboş ve bunların sayısını düşünürsek kirlilik yükü oldukça fazla. Laboratuvarları da sisteme katacak bir formül düşünülmelidir.
Çevre görevlisi belgesi
MADDE 7 –
(2) En az 4 (dört) yıllık üniversite mezunu olup, Bakanlık veya mülga Çevre Bakanlığı veya mülga Çevre ve Orman Bakanlığı merkez ve taşra teşkilatlarının;
a) Çevre yönetimi, çevresel etki değerlendirmesi, izin, lisans ve denetim ile ilgili teknik birimlerinde çevre mevzuatı kapsamında en az 4 (dört) yıl çalışmış olanlara,
b) Çevre yönetimi, çevresel etki değerlendirmesi, izin, lisans ve denetim ile ilgili teknik birimlerde şube müdürü, il müdür yardımcısı, il müdürü, daire başkanı ve üstü görevlerde en az üç yıl çalışmış olanlara,
durumlarını belgelendirmeleri halinde sınav ve ücret şartı aranmaksızın çevre görevlisi belgesi verilir.
Çevre Mühendislerinin 4 yıllık eğitimleri yeterli görülmeyip mevzuat sınavına tabi tutuluyor ancak 4 yıllık herhangi bir bölüm mezunu olan bir kişinin çevre ile ilgili bir işin ucundan 3-4 yıl tutmuş olması Çevre Mühendislerinden çok daha bilgili olduklarının ispatı sayılıp direkt bu belgenin sahibi olabiliyor. Bu madde üzerinde durulması gerekmektedir.
Yükümlülükler
MADDE 10 –
(9) İşletmelerde ve çevre yönetim birimlerinde istihdam edilen çevre görevlileri bu Yönetmelikte tanımlanan yükümlülükler dışında işletme bünyesinde başka iş ve işlemlerde çalıştırılamazlar.
Bu madde biz Çevre Mühendislerini işverenlerin kullanmasını önleyecek bir maddeymiş gibi görünmektedir ancak burada temel sorun bu yönetmelikle birlikte bir firmada devamlı görev yapan (ayda en az 20 iş günü) Çevre Mühendisinin işini danışmanlık firmasında çalışan bir kişi 1-2 günde bitirebilir gibi bir algı oluşmaktadır. Bu yönetmeliği okuyan ve çevre işlerine pek gönüllü olmayan bir işveren ne düşünür?
Çevre Mühendisi çalıştırmak yerine danışmanlık alırım diye düşünür ve sonuç olarak
ya Çevre Mühendisi işsiz kalır
ya da Çevre Mühendisine kalite, İSG gibi işler yaptırılmaya devam edilir ancak bunların yasal platformda ortaya çıkması engellenir
Unutmayalım ki Çevre Mühendislerinin sanayide devamlı olarak istihdam edilmesinde yasal zorunluluk yanında bu yan işler de etkili olmuştur. Çevre Mühendislerinin iş yerlerinde sömürülmemesi için daha iyi düşünülmüş, birbiri ile çelişmeyen ve Çevre Mühendisinin haklarını bütünüyle koruyan bir çözüm bulunmalıdır.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Çevre Görevlisi, Çevre Yönetim Birimi ve Çevre Danışmanlık Firmalarının Yeterlik Başvurularına İlişkin Usul ve Esaslar
Başvurularda aranacak bilgi ve belgeler
MADDE 11 –
5) Oda sicil numarası (Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliğine bağlı odalar için),
Hep istediğimiz birlik olmak ile ilgili atılmış güzel bir adımdır. Ancak Kimya, Biyoloji, Fizik gibi bölüm mezunlarının bağlı olduğu meslek odaları yok, bunlar ne yapacak, bunu emsal olarak gösteren bir mühendiste böyle bir maddenin gerekliliği konusunda soru işaretleri olacaktır. Yine Çevre Görevlisi kavramının kapsamı ile ilgili sorun başka bir maddede karşımıza çıkıyor.
c) Çevre danışmanlık firması başvurusunda;
5) Büro tescil belgesi (Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliğine bağlı odalardan alınmış),
ÇMO'nun saygınlığının ve yaptırımının artmasını istiyorsak bu maddenin;
Çevre Mühendisleri Odasından alınan büro tescil belgesi şeklinde değiştirilmesi gerekmektedir.
Böylece ÇMO danışmanlık firmalarında çalışan tüm çevre mühendislerinin haklarını savunabilecek konuma gelecektir.
Belgelerin askıya alınması ve iptali
MADDE 14 –
(7) Belgesi iptal edilen çevre görevlisi, çevre yönetim birimi ve firmalar bir yıl süre ile yeni belge müracaatında bulunamazlar.
Mevcut yönetmeliklerdeki uygulama sorunları, iş verenlerin çevre ile ilgili konulara olan dirençleri ve ceza puanları göz önünde bulundurulduğunda 4 yıllık vize döneminde belgenin iptali veya askıya alınmasının hiç de zor olmadığı görülmektedir. Peki piyasadaki iş hacminin büyük çoğunluğunun Çevre Görevlisi istihdamı olduğunu düşünürsek 1 sene belge başvurusu yapamayacak Çevre Mühendisleri ne iş yapacak? Çok ağır bir cezalandırma değil midir?
Yönetmelik olarak çok detaya inilmiş olduğu ve sistemin oturması adına iyileştirmeler içerdiğini kabul etmeliyiz. Ama mevcut eksiklikleri göz ardı edemeyiz.
Yukarıdaki maddelerde bahsetmedim ancak Çevre Görevlisi tanımının ne kadar yanlış olduğu, bu işi ancak Çevre Mühendislerinin yapmasının gerektiği konusunda toplantıya katılan herkes hemfikirdi. Zaten diğer maddelerdeki bir çok sorun da bu kavramdan kaynaklanmaktadır.
Düzeltme: @Murat Erdem in uyarısı ile @Didem Altaş yazıya eklenmiştir.
